Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư: ’Doanh nghiệp trong nước không đủ sức lớn mạnh’

Theo ông cho biết, khi tất cả những doanh nghiệp, văn phòng, cửa hàng đóng cửa thì đó chính là dấu hiệu rất đáng lo ngại trong thị trường hiện nay. Ông cũng nhấn mạnh rằng những doanh nghiệp này hiện đang gặp rất nhiều những khó khăn và không hề đủ khả năng để phát triển.

Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 5 tháng đầu năm, đã có 97.300 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm trước. Trung bình, mỗi tháng có 19.500 doanh nghiệp ngừng hoạt động. Con số này chỉ thấp hơn một chút so với số lượng 19.800 doanh nghiệp đăng ký mới và tái hoạt động mỗi tháng từ đầu năm.
 

Ông Nguyễn Đức Tâm, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Kinh tế Quốc dân (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cho biết các doanh nghiệp vẫn đang phải đối mặt với ba vấn đề lớn: thị trường, vốn và pháp lý. Một số quy định, thủ tục hành chính, tiêu chuẩn và điều kiện kinh doanh vẫn còn rườm rà và chưa được cắt giảm triệt để.

Trong một số tình huống, các bộ ngành - địa phương hiên nay vẫn chưa thật sự theo dõi sát sao cũng như đồng hành với các doanh nghiệp. Hiện nay vẫn chưa thể xem xét những khó khăn của DN như của chính mình, Theo ông Tâm chia sẻ.

Về phía cầu, tiêu dùng nội địa đã tăng khá trong 5 tháng qua, nhưng dự báo cả năm vẫn khó khăn như năm 2023 và các năm trước dịch 2015-2019. Bên cạnh đó, xuất khẩu là điểm sáng nhưng cũng gặp rất nhiều những khó khăn/áp lực cạnh tranh, rủi ro về bị áp thuế hay bán phá giá, rào cản thương mại mới hiện nay.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã đề xuất Nhà nước cần có những sự hỗ trợ đắc lực cho các DN. Ông nêu ví dụ về việc các doanh nghiệp Việt muốn tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất của các nhà đầu tư nước ngoài nhưng gặp nhiều khó khăn. Lý do là họ khó tiếp cận công nghệ lõi do các tập đoàn lớn nắm giữ, hay chuỗi cung ứng đã thiết lập mối quan hệ từ trước. Đồng thời, ở vòng ngoài cùng, hàng Việt cũng gặp khó khăn khi cạnh tranh với hàng Trung Quốc 'ngon-bổ-rẻ'.

 

Theo ông Dũng, Nhà nước cần thực hiện vai trò điều tiết sự phát triển của doanh nghiệp, ông cũng nhấn mạnh rằng Nhà cần triển khai các chính sách cụ thể hơn và có hiệu quả thực tế, rõ nét hơn.

Ví dụ, Nhà nước nên hỗ trợ những cá nhân từng tham gia vào quy trình sản xuất và nắm vững công nghệ tại các doanh nghiệp FDI khi họ khởi nghiệp. Theo ông Dũng, đây sẽ là những đối tượng nhanh chóng tiếp cận được đổi mới công nghệ, những mối quan hệ, tham gia vào chuỗi cung ứng nhịp nhàng.
 

 

Bên cạnh đó, ông Dũng cũng đề cập đến việc kết nối, mua lại hoặc hợp tác với các doanh nghiệp nước ngoài sở hữu bí quyết, công nghệ và bằng sáng chế. Ông cho biết đây chính là cách giúp những DN trong nước có kế hoạch và tiếp cận được công nghệ, nếu không sẽ không thể đầu tư hay tham gia vào chuỗi cung ứng hiện nay mà họ đang có.

Chính phủ năm nay đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 6,5% và CPI 4%. Theo Bộ trưởng, mặc dù nền kinh tế đang phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, nhưng cơ hội vẫn rất lớn. Ông cho rằng cần tiến hành cải cách thể chế mạnh mẽ hơn để tận dụng được những cơ hội này.

Ông đề cập đến dự án nhà máy Tesla trị giá hàng tỷ USD tại Trung Quốc, chỉ mất chưa đầy một năm từ khi khởi công đến khi hoàn thành và đi vào hoạt động. Cũng như trung tâm Aeon Mall xây dựng tại VN chỉ mất 2 tháng, hay mất 5 năm để xây dựng khu đô thị quy mô 600 ha với 500 tòa nhà ở UAE có giá trị 20 tỷ USD.

Ông Dũng nhấn mạnh nếu không thay đổi thì rất khó mang lại hiểu quả đáp ứng theo yêu cầu kế hoạch. Hiện tại, Bộ Kế hoạch và Đầu tư liên tục yêu cầu rà soát quy định và cải cách hành chính. Ông cho rằng việc này cần có sự tham gia của cả hệ thống chính trị. Từ đó đã đề xuất cho thành lập các Ban Chỉ đạo Cải cách Nhà nước và do Thủ tướng đảm nhiệm trưởng ban.
 

Ông nhấn mạnh rằng cần phải giải quyết các điểm nghẽn từ gốc rễ để khơi thông các nguồn lực, bao gồm cả khu vực đầu tư trong nước và nước ngoài. Với ví dụ cụ thể như khu vực tư nhận hiện nay không biết và có kế hoạch cụ thể phải làm gì, và không hề có kênh đầu tưu nào thuận lợi nên mới xu hướng đổ xô đi mua vàng.

Bộ trưởng thừa nhận hiện có những tắc nghẽn liên quan đến thủ tục đất đai, pháp lý, thanh tra và kiểm tra. Theo ông, mỗi thành phố lớn đang có hàng trăm dự án lớn bị tồn đọng hàng chục năm chưa được giải quyết. Ông Dũng nhấn mạnh việc tháo gỡ các vướng mắc này là cần thiết, từ đó tạo ra những nguồn lực lớn cho sự phát triển tất yếu của xã hội, khó khăn của DN cần được giải quyết và hỗ trợ kịp thời, đặc biệt là đối với lĩnh vực Bất động sản như hiện nay.

Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh cần nâng cao nhận thức về các loại hình kinh tế mới như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế chia sẻ và kinh tế tuần hoàn. Điều này nhằm tận dụng cơ hội từ những mô hình mới, giúp nền kinh tế tăng trưởng nhanh và bền vững hơn.