Cơn sóng bão giá gây khó khăn lớn cho nhiều doanh nghiệp xây dựng

Sự tăng giá đột ngột của nguyên vật liệu xây dựng đã đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp trong ngành này, làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của họ trong quý đầu năm. Không chỉ vậy, việc không có các hợp đồng xây dựng mới cũng là một yếu tố quan trọng khác khiến cho tình hình trở nên khó khăn hơn.

Theo báo cáo về xu hướng sản xuất kinh doanh của ngành xây dựng quý 1/2024 và dự báo cho quý 2 cùng năm từ Tổng cục Thống kê, doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng đã phải đối mặt với nhiều thách thức hơn so với quý trước đó. Con số cụ thể cho thấy rằng 16,3% doanh nghiệp cho biết họ gặp những điều kiện thuận lợi hơn trong kinh doanh, trong khi có 45,1% cho biết tình hình kinh doanh của họ vẫn ổn định. Tuy nhiên, đáng chú ý là 42,2% doanh nghiệp báo cáo rằng họ đã gặp phải nhiều khó khăn hơn trong quý này.

Dự báo cho quý 2/2024 so với quý đầu năm, tỷ lệ doanh nghiệp xây dựng dự đoán rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ cải thiện là 32,2%. Trái lại, có 27,1% doanh nghiệp dự báo rằng họ sẽ gặp khó khăn, trong khi khoảng 40,7% tin rằng họ sẽ duy trì được ổn định.
 

Các doanh nghiệp trong ngành đang đối mặt với những thách thức kép. Theo đánh giá của họ, trong quý 1/2024, hai yếu tố chính ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh là việc giá nguyên vật liệu tăng cao và sự thiếu hụt hợp đồng xây dựng mới. Điều này được phản ánh qua việc có 52,2% doanh nghiệp cho biết thiếu hợp đồng mới là yếu tố chính gây khó khăn trong sản xuất kinh doanh trong quý 1, và dự đoán tỷ lệ này sẽ giảm xuống còn 40,4% trong quý 2/2024.

Tương tự như vậy, 46,5% doanh nghiệp cho biết rằng sự tăng giá nguyên vật liệu đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh trong thời gian vừa qua, và dự báo rằng tỷ lệ này sẽ tăng lên 48,7% trong quý 2.

Những doanh nghiệp Việt Nam trong ngành xây dựng đã gặp rất nhiều khó khăn, theo số liệu từ tổng cụ Thống kê, có hơn 76% doanh nghiệp đã thực hiện vay vốn nhằm giải quyết hoạt động sản xuất kinh doanh trong quý I năm Giáp Thìn.

Về nguồn vốn, có tới 76,3% doanh nghiệp đã vay vốn thông qua ngân hàng, 12,4% vay từ người thân hoặc bạn bè, 7,1% tìm nguồn tài trợ từ các tổ chức tín dụng khác, 2,9% vay từ nhân viên ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng mà không thông qua thủ tục chính thức và 1,3% tìm kiếm các nguồn vốn từ các nguồn khác.
 

Đáng chú ý, trong số những doanh nghiệp vay vốn từ ngân hàng, chỉ có 39,5% được hưởng lợi từ các chính sách vay ưu đãi, trong khi có hơn 60% không có cơ hội tiếp cận các chính sách vay ưu đãi này.

Phân tích về tình hình vay vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, 18,3% doanh nghiệp cho rằng tình hình vay vốn trong quý 1/2024 đã thuận lợi hơn so với quý trước; 55% doanh nghiệp nhận định không có sự thay đổi và 26,7% doanh nghiệp cho rằng tình hình vay vốn đã trở nên khó khăn hơn.

Trong dự báo cho quý 2/2024, có 20,9% doanh nghiệp dự đoán rằng tình hình vay vốn sẽ thuận lợi hơn; 57,7% doanh nghiệp cho rằng không sẽ không có sự thay đổi và 21,4% doanh nghiệp nghĩ rằng tình hình vay vốn sẽ trở nên khó khăn hơn.
 

Để giải quyết các khó khăn và vấn đề này, các doanh nghiệp xây dựng đề xuất một loạt các biện pháp như được hỗ trợ về vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, bao gồm việc được vay vốn ưu đãi, thủ tục vay vốn thuận lợi và nhanh chóng hơn, cũng như giảm lãi suất cho vay. Một số đề xuất khác bao gồm việc đảm bảo nguồn cung và ổn định giá nguyên vật liệu, thông tin đấu thầu công khai và minh bạch, tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính, và bàn giao mặt bằng đúng tiến độ để đảm bảo thời gian thi công theo hợp đồng. Đồng thời, cũng có đề xuất về việc áp đặt chế tài xử phạt đối với các chủ đầu tư chậm thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản để doanh nghiệp xây dựng có thể tái đầu tư vốn vào hoạt động kinh doanh.

Thêm vào đó, các doanh nghiệp và nhà thầu xây dựng đề xuất rằng Chính phủ cùng các cơ quan chức năng tiếp tục giám sát giá cả và duy trì sự ổn định trong nguồn cung nguyên vật liệu. Họ cũng đề nghị tránh tình trạng độc quyền trong việc cung cấp nguyên vật liệu, điều này có thể dẫn đến tăng giá và gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xây dựng của các doanh nghiệp.
 

Trong thời gian gần đây, vấn đề thiếu vốn đã trở thành một thách thức đối với hầu hết các doanh nghiệp, và khả năng tài chính là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến khả năng trúng thầu của họ. Vì thế, các doanh nghiệp xây dựng hy vọng được giảm bớt các điều kiện và thủ tục liên quan đến vay vốn để có thể tiếp cận các gói vay ưu đãi.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng mong muốn gỡ bỏ các rào cản và khó khăn trong quá trình xử lý thủ tục hành chính liên quan đến các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh hoặc thành phố, nhằm tăng tốc quá trình giải quyết hồ sơ, đảm bảo tuân thủ trình tự và thời gian qui định.